T2&3 Campers

De tweede generatie VW bus van 1967 had meer uitzicht, meer inhoud, meer comfort - kortom het was een nog betere kampeerwagen dan zijn voorganger. Zeker toen ook de motor in 1971 eindelijk wat meer power kreeg. De T2 werd dus in grote aantallen geconverteerd en is de klassieke kampeerbus geworden. Niet alleen in Noord-Amerika, maar ook in Europa, waar de welvaart inmiddels zodanig was gestegen dat een camper voor meer voor de happy few haalbaar werd.

De jaren rond 1970 waren topjaren voor Westfalia. Tussen 1955 en 1968 produceerde het bedrijf bijna 25.000 T1 campers, waarvan het grootste deel in Amerika werd afgezet. In 1968 lag de productie op 100 wagens per dag, in 1970 alleen werden 20.000 stuks verkocht, nog steeds voor tweederde in de VS. Duizenden Amerikaanse klanten kwamen persoonlijk hun nieuwe camper in Europa ophalen. Ze maakten een rondreis van een paar weken en lieten de wagen dan per schip naar huis brengen. Door de oliecrisis van 1973 en een scherpe daling van de dollarkoers stortte de Amerikaanse markt echter ineen. Binnen een jaar halveerde de productie bij Westfalia. De langzaam groeiende Europese markt kon een deel van de verloren Amerikaanse omzet opvangen, maar nooit meer zouden er zoveel VW campers afgezet worden als in de vroege jaren '70. Desondanks kon Westfalia in 1978 zijn 200.000ste kampeerauto afleveren (dit waren niet alleen, maar wel hoofdzakelijk VW busjes).

De eerste T2 Westfalia's behoorden tot de 60-serie, modeljaar 1968. De indeling van de SO60 kwam overeen met die van de SO42 met doorgang naar de cabine. We vinden dus op de voorste rij links een enkele stoel tegen de rijrichting en rechts een keukenblokje. Achter de schuifdeur twee kasten tegen de rechterwand. De tweezitsbank op de tweede rij vormde met de ruimte boven de motor weer een tweepersoonsbed, dat met 1,02 niet al te breed was. De reden: het reservewiel linksachter in de wagen. De SO70 Campmobile voor de Amerikaanse markt was nagenoeg gelijk aan de SO60, en dat gold ook voor de SO61 Mosaik, de  zelfbouwversie. Daarentegen volgde de SO62 de opzet van de SO44 met een keuken/hangkast achter de voorbank plus een kingsize bed en een zithoek achter.

Anders dan de wagen zelf veranderde het interieur van de camper dus niet veel bij de generatiewisseling. Maar er was wel een nieuw dak. Want naast het grote Dormobile markiesdak (Faltdach) en het kleine Westfalia hefdak (Hubdach) kon de klant ook kiezen voor een aan de voorzijde scharnierend klapdak (Aufstelldach). Deze eerste versie van het nog steeds gebruikte wigdak bood naast stahoogte één extra kinderslaapplaats op een berrie. In het verlengde van het hefdak bevond zich een polyester imperiaal op het dak. Dit nieuwe dak was kennelijk zoveel beter dat we de andere opties bij de oude T2 Westfalia's nauwelijks tegenkomen.

Wanden en dak waren geïsoleerd en betimmerd met multiplexfineer, de (enkelvoudige) ramen voorzien van gordijnen. Voor de verlichting van de woonruimte was één plafondlampje gemonteerd. Overigens waren er een paar belangrijke verschillen in de uitrusting van de SO60 en 62. De 60 had standaard in het keukenblokje een 60 liter voorraadkast met koelbox (passief, niet elektrisch dus) plus een 30 liter watertank met handpomp. De 62 kwam met een losse 10 liter watertank met handpomp en kon tegen meerprijs van een 30 liter Electrolux 12/220 V koelkast worden voorzien. Tenminste wanneer ook de externe stroomaansluiting besteld werd, want op 12V werkte het apparaat alleen met draaiende motor.

Andere opties waren: standverwarming, voortent, een hangmat in de cabine en een chemisch toilet. De SO62 werd geleverd met een tweepits gastoestel op propaan, bij de SO60 werd geen kookvoorziening meegeleverd. Maar de bedoeling was weer om te koken in de deuropening, het keukenblokje had daarvoor extra een klaptafeltje. Hetzelfde tafeltje moest misschien ook het badmeubel vervangen, waar met een schuifdeur geen plaats meer voor was.

In modeljaar 1970 is de 69-serie verkrijgbaar, waarvan de modellen voor het eerste de naam van een Europese stad droegen. Eigenlijk ging het eerder om een uitbreiding van het bestaande programma, want de 7 inrichtingsvarianten waren alle variaties op de twee bestaande thema's. Nieuw was alleen een variant op de SO62 met een hangkast tegen de rechter wand. Ook nieuw was dat binnen het Mosaik programma nu uit beide basismodellen gekozen worden (SO70 A en B).

De 72-serie (modeljaren 1972-73) bestaat uit drie modellen: Luxemburg, Helsinki en Madrid (voor de Amerikaanse versies een Amerikaanse stad met dezelfde beginletter). De Luxemburg varieert op de SO60, maar van bij de Helsinki en de Madrid (verschil is de hangkast tegen de rechterwand) kunnen we zeggen dat ze de sterke punten van de SO60 en 62 combineren. Het centrale geplaatste kooktoestel kan worden weggenomen t.b.v. de  doorgang naar de cabine én er is een zithoekje. Vanaf 1971 worden er dus alleen nog modellen met doorgang geleverd. Voor de Engelse markt is er de SO72 Continental, een gespiegelde Helsinki.

In 1974 (SO73) heten de modellen Malaga, Offenbach en Düsseldorf. Alle drie varianten met een kookblokje in de deuropening. De spoelbak heeft dat jaar echter een plaats achter de chauffeur gekregen. De modellen verschillen in de kasten, maar in alle gevallen is de kastruimte beperkt. Alle varianten hebben een zithoekje. Op veler verzoek wordt de Helsinki, de indeling dus met het kooktoestel boven de doorgang, al snel weer leverbaar. Het belangrijkste nieuws van 1974 is echter het aan de achterkant scharnierende klapdak. Dit dak heeft geen berries meer, maar een uitschuifbare bedbodem boven de woonruimte. Het beschikt daarmee over een echte verdieping met twee volwaardige slaapplaatsen.

In modeljaar 1976 (SO76) brengt Westfalia het aantal varianten terug tot twee, de Helsinki en de Berlin. De Helsinki combineert het beste van de voorgaande modellen, maar de Berlin is de toekomst. De kombuis en alle kasten zijn tegen de linkerwand van de wagen geplaatst, waardoor er een grote (deels ook 's nachts) vrije ruimte bij de entree ontstaat. Deze indeling is vooral aantrekkelijk in combinatie met inmiddels beschikbare draaistoelen in de cabine. De koelbox is nu een bovenlader (passief, actief tegen meerprijs), het tafeltje heeft een zwenkarm. Het nadeel van de Berlin is dat er maar vier zitplaatsen zijn, wat hem iets minder geschikt kan maken voor gezinnen.

Bij wagens met voorbank kan het reservewiel achter of onder de bank opgeborgen worden. Het gebruik van losse voorstoelen had als nadeel dat het reservewiel elders in de wagen een plaats moest vinden. Maar vanaf 1976 wordt de plaatsing van het reservewiel voorop een fabrieksoptie (eerder kon men het daar na de aflevering laten monteren). Na 1976 is er kennelijk maar weinig meer te verbeteren, er verandert in ieder geval maar weinig meer in de specs van de Helsinki en de Berlin gedurende de resterende jaren van de T2 (1976-79).

De T3 werd door Westfalia eind 1979 uitgebracht in de varianten Joker 1 en 2. De eerste had een indeling als die van de Berlin. Een keukenblokje met een 45 liter koelkast achter de bestuurder, daarachter in het midden van de linkerwand een lage kast met de watertank van 55 liter en een tafeltje op een zwenkarm. De tweezitsbank liet zich omvormen tot een bed van 1,20 m breed. Er is een tweede draaitafeltje dat past boven de doorgang, de cabinestoelen zijn standaard draaibaar. Op de verdieping vinden we bed met een schuimrubber matras van 1,22 breed.

De Joker 2 had weer een brede driezitsbank achter met het Helsinki zithoekje en een kookvoorziening boven de doorgang. Een legkast linksachter was optioneel, wie hem niet bestelde kreeg een kingsize bed van 1,60 m breed. Ter compensatie van de verloren kastruimte kon er bij deze variant een kleine hangkast achter de bijrijderstoel opgesteld worden, in de deuropening dus.

De Joker had standaard een externe 220 V aansluiting en een koelkast die op hoge en lage spanning kon draaien, maar het beter deed op gas. Voor de gastoevoer kon gekozen worden tussen een vaste LPG tank met 10 kg inhoud of een losse 5 kg propaanfles. De standaard Eberspächer standverwarming verbruikte als altijd de brandstof van de wagen zelf. Op het keukenblok was een controleunit waarop waterniveau en  accuspanning konden worden afgelezen. Ongetwijfeld tot verdriet van velen is het Westfalia ruitje in stoffering verdwenen, er kon gekozen worden uit verschillende streepjespatronen.

Eind 1980 introduceerde Westfalia zijn eerste campers met een verhoogd dak, de Joker 3 en 4. Het polyester dak was voorzien van een 2,5 cm dikke isolatielaag, had een kunststof raam aan de voorkant en een daklicht. Het bovenbed met een breedte van 1,94 * 1,16 m kon overdag worden ingeschoven om stahoogte te krijgen. Boven de cabine was extra bergruimte. Voor winterse reizen was de woonruimte van de hightop standaard uitgevoerd met getint dubbel glas. De inrichting van de Joker 3 was voor het overige gelijk aan die van de Joker 1, terwijl de Joker 4 kwam overeen met de Joker 2. De Joker 5 en 6 waren weer poptops, waarvan het klapdak was aan de achterkant iets verhoogd was.

De watergekoelde Joker (benzine) kwam eind 1983 op de markt. Hij was alleen leverbaar met Berlin indeling als Joker 1 (poptop) en Joker 3 (hightop). Er zijn een paar veranderingen: naast een 50 liter schoonwatertank is er nu ook een 20 liter vuilwaterreservoir en een vaste 8 kg LPG tank onder de wagen. De standkachel wordt door een thermostaat geregeld.

Hoewel de standaarduitvoering van de Joker uitgebreid was is er toch een groeiende lijst opties. Een extra bankje voor twee personen, veiligheidsgordels en hoofdsteunen achter, een kinderbed in de cabine met een gordijn tussen woonruimte en cabine, een luifel of een rolluifel, een fietsenrek, een rek voor surfboards, een skihouder, een hoes (buitentent) voor de pop top, een veiligheidsnet onder de verdieping, een toilet (bi-pot), desgewenst met opbergkist, een tijdschakelaar voor de standverwarming, een opvouwtrapje en nog meer.

In 1984 was er ook voor het eerst een speciale uitgave, de zgn. Jubiläums Joker naar aanleiding van de 250.000e camper. Een jaar later kwam de luxe Club Joker vast in het programma, zowel in een poptop als een hightop uitvoering. De Club had alleen in het eerste jaar net als de vroegere Joker 5/6 een L-vormig zithoekje. Naast luxe versies is er de uitgeklede Joker 7, zonder  gasinstallatie, kooktoestel, koelkast, woonaccu of standverwarming. Later is er de Joker Sport die eigenlijk vooruitliep op de Multivan van 1986. Ook het Mosaik programma keert terug, de klant kon zijn eigen keuze uit de catalogus maken en de bestelling desgewenst laten installeren door een Westfalia dealer.

Eind 1985 komt Volkswagen met de Multivan, een grote MPV die met zijn uittrekbed en koelkast de camper dicht benadert. De Multivan kon door Westfalia zelfs van een hefdak voorzien  worden. Vanaf eind 1988 brengt VW de Westfalia kampeerwagens ook als originele Volkswagen op de markt. De VW camper kreeg de modelnaam California (de Florida was een camper op basis van de grotere Volkswagen LT). 

De California werd weer als poptop en hightop geleverd, beide zonder standverwarming en met enkelglas. Die zaken waren wel leverbaar tegen bijbetaling, kennelijk wilde VW de instapprijs verlagen. De California was ook uitsluitend in pastelwit of marsalarood te koop en het bagagerek boven de cabine is vervangen door een aerodynamisch element, de tijd van losse spullen op het dak was voorbij. De inrichting verschilde niet veel van die van de Joker 1 en 3, al moest er ook hier vaker bijbetaald worden. Met de VW Atlantic kwam er een jaar later ook weer een luxe variant beschikbaar als opvolger van de Club.

In totaal werden er 70.000 Jokers verkocht (tot 1987). Van de T3 California/Atlantic werden in de relatief korte periode dat de T3 nog op de markt was 22.000 exemplaren afgezet.

In Noord-Amerika werd de Joker verkocht als Vanagon Camper. In 1980 in een standaard versie (indeling van de Joker 2) en een DeLuxe versie (indeling van de Joker 1). Na 1982 alleen nog in de laatste uitvoering. De Amerikaanse versie was alleen als poptop verkrijgbaar. Verder waren er, afgezien van enkele praktische zaken (andere standaarden voor elektra en gas) geen grote verschillen. In 1984 kwam er, evenals in Europa, een speciaal jubileummodel uit, hier de Wolfsburg Limited Edition genoemd. Ook na 1988 bleef het wagen als VW Westfalia Vanagon op de markt, geen California in Amerika dus.

Terug - Vervolg

Begin pagina