Transporter 4&5 - vanaf 1991

Eind 1990, kort na de 40e verjaardag, komt dan toch het einde van het klassieke Typ 2. De vierde generatie Bus heeft voorwielaandrijving en een dwarsgeplaatste watergekoelde motor voorin. De bestuurder zit niet langer boven de vooras en de wagen heeft een vlakke laadvloer. Maar al is het geen Typ 2 meer, het is wel degelijk een Bus en de richting waarin de T4 zich ontwikkelt is nog steeds dezelfde: meer comfort en veiligheid. Het thema zuinigheid wordt daar nu aan toegevoegd, en wat de oorspronkelijke doelstellingen betreft: betrouwbaar is het merk nog steeds, maar (relatief) goedkoop is het al lang niet meer.

 

Overigens wordt in de periode van de T4, in 1995, Volkswagen Nutzfahrzeuge (VWN) formeel een afzonderlijk merk in het inmiddels brede palet van de holding Volkswagen AG (Volkswagen, Audi, Seat, Škoda en na 1996 nog wat kleinere merken, plus aanzienlijke belangen in de vrachtwagenfabrikanten MAN en Scania). Naast de Transporter produceert VWN ook de kleinere Caddy en de grotere LT/Crafter.

Australische T4a panel van, standaard wit, grote plastic bumpers
Australische T4a panel van, standaard wit, grote plastic bumpers

1991/1995 - T4a: korte neus

De T4 wordt in de gebruikelijke uitvoeringen geleverd: bestelwagen, pick-up met enkele of dubbele cabine, Combi, Caravelle en Multivan. Nieuw is de bestelwagen met dubbele cabine (half panel) en de chassisversie, ook met een enkele of dubbele cabine. Ook nieuw is dat de T4 in twee lengtes leverbaar is. De standaard wielbasis is toegenomen tot 2,92 m, maar verschillende uitvoeringen zijn er ook in een verlengde versie met een wielbasis van 3,32 m. Opvallend zijn verder de optionele klapdeuren achterin. Afhankelijk van lengte en motor komt de bestelwagen met drie verschillende laadvermogens: 800 kg, 1.000 kg en 1.200 kg. Het leeg gewicht van de basisversie bestelbus is 1500 kilo.

 

Er is keuze uit diverse benzine- en dieselmotoren. De goedkoopste Baseline versie heeft een 1,9 liter viercilinder diesel van 60 pk (44 kW - 68 pk, 50 kW vanaf 1993), daarboven is er een 2,4 liter vijfcilinder van 78 pk (57 kW). Wie op benzine wil rijden kan kiezen tussen viercilinders van 1,8 of 2,0 liter met resp. 67 pk (49 kW) of 84 pk (62 kW) vermogen, en een 2,5 liter vijfcilinder van 110 pk (81 kW). De zwaardere motoren kunnen gecombineerd worden met een automatische versnellingsbak. Er is uiteraard ook weer een Syncro met vierwielaandrijving.

 

Hoewel (of juist omdat) Volkswagen geen goedkoop merk meer is, zijn de basismodellen opvallend kaal. Zo is de Baseline versie slechts in één kleur verkrijgbaar. Geen duifblauw meer, maar wit. Voor stuurbekrachtiging, schijfremmen achter, elektrisch bediende ramen, een airbag, ABS/EDS of een derde remlicht moet in 1991 extra betaald worden. Met andere opties als cruise control, een boordcomputer, airco en een standkachel kan de Transporter echter naar de normen van die tijd luxueus worden uitgerust.

Poolse T4a Combi half panel
Poolse T4a Combi half panel

Nog meer dan bij de T3 probeert Volkswagen het onderscheid tussen de werkpaardjes en de luxe busjes te benadrukken. En daarmee de marges te verhogen. Voor de luxe personenbusjes worden de typeaanduidingen Caravelle (acht- of negenzitter, met bankjes achterin) of Multivan (zes- of zevenzitter, met één of twee zetels op de tweede rij, tegen de rijrichting) gehandhaafd. De Caravelle is vooral bedoeld voor professioneel personenvervoer, de Multivan is gericht op bovenkant van de markt voor familiewagens. In Noord-Amerika worden de T4 busjes (in bescheiden aantallen) verkocht als Eurovan.

1996/2002 - T4b: wijsneus

Vanaf modeljaar 1996 met de Große Produktaufwertung (GP) mogen we wel spreken van generatie T4b. Alle typen krijgen standaard stuurbekrachtiging en rondom schijfremmen. Plus nieuwe bumpers met geïntegreerde mistlampen achter (waarvan alleen de linker mag functioneren). Aan het vermogen van de motoren worden weer wat paardenkrachten toegevoerd. De 2,5 liter vijfcilinder otto krijgt er 5 pk bij, en er komt een 2,8 liter VR6 van 140 pk (103 kW). Aan de diesels wordt een vijfcilinder 2,5 liter TDI motor van 102 pk (75 kW) toegevoegd.

 

Om plaats te maken voor de VR6 wordt de neus van de Caravelle en Multivan 8 centimeter langer (wijsneus). De grille van de luxe busjes wordt wigvormig ('happy face') met blanke i.p.v. oranje knipperlichten. Daarmee onderscheiden ze zich tijdelijk nog meer van de eenvoudige Transporters, totdat die in 1999 ook een lange neus krijgen. Als de neuslengte het criterium is, zijn dus pas vanaf dat jaar alle uitvoeringen vernieuwd.

T4b Multivan, TDI 111KW, 2001 - happy face, rode I
T4b Multivan, TDI 111KW, 2001 - happy face, rode I

In 1998 wordt een lichtere TDI motor van 88 pk (65 kW) en zwaardere TDI van 151 pk (111 kW) aan het assortiment toegevoegd. De opgewaardeerde VR6 motor van 2000 (204 pk, ofwel 150 kW) is volgens hetzelfde stramien herkenbaar aan de rode 6 op het typeplaatje.

2003/2008 - T5 eerste versie

In 2003 is het tijd voor weer een generatiewisseling. De veranderingen in het uiterlijk lijken ditmaal niet zo groot. De carrosserie is opnieuw vorm gegeven, zonder drastisch van de T4 af te wijken. De grille komt een beetje schuin te liggen, maar het happy face is gebleven. En toch is de Bus opnieuw een slag groter geworden. De wielbasis neemt zowel op de standaard als op de verlengde versie toe met 8 cm tot resp. 3,00 m en 3,40 (en dat is inmiddels een volle meter meer dan de wielbasis van de T1). De totale lengte neemt toe tot 4,89 m, resp. 5,29 m. Ook in de breedte en de hoogte komen er centimeters bij. Met een hoogte van 1,99 m blijft de T5 maar een fractie onder de grens van tweemeter in veel parkeergarages (en binnen het basistarief op de Franse tolwegen).

 

Technisch komt de T5 ook met interessante innovaties. Er zijn nieuwe motoren, aanvullende actieve beveiligingssystemen en een principieel andere vierwielaandrijving. Nieuw is ook dat de T5 voor de Europese markt zowel in Hannover als in het Poolse Poznán gebouwd wordt. En dan is er nog de speciale aandacht voor de Multivan. Deze wordt als eerste uitvoering van de T5 gepresenteerd en neemt de rol van vlaggenschip over van de Caravelle. Het is duidelijk dat VW met de goede marges van de vrijetijds markt de lichte teruggang in de hoogst concurrerende markt van bestelwagens wil compenseren. Bij de bestelwagens heeft de Transporter zijn leidende positie in Europa moeten afstaan aan de Ford Transit, maar de Multivan en de VW kampeerbus hebben nauwelijks concurrentie.

T5a Multivan
T5a Multivan
T5 Multivan cockpit
T5 Multivan cockpit

De standaard benzinemotor is een viercilinder van 115 pk (85 kW), voor echt sportieve klanten is er de 3,2 liter V6 van 235 pk (173 kW). De keuze bij de beter verkochte diesels begint bij de viercilinder TDI van 84 pk (62 kW) of de TDI van 102 pk (75 kW). Gevolgd door de vijfcilinder TDI met 131 pk (96 kW) of de TDI met 174 pk (128 kW). Alle dieselmotoren hebben een pompverstuiver en turbolader. De vijf- en zescilinders hebben een zesversnellingsbak en kunnen desgewenst met een automaat geleverd worden. Vanaf 2006 zijn de diesels met roetfilter verkrijgbaar.

 

Ook het interieur is opnieuw vormgegeven en weer luxer dan voorheen. De pook is nu een joystick op het dashboard. Het VW systeem uitvoeringsklassen volgens het stramien Budgetline, Trendline, Comfortline en Highline wordt ook naar de bedrijfswagens doorgetrokken. Opvallend is het railsysteem voor het meubilair van de nieuwe Multivan, die daarmee nog flexibeler is in te richten.

 

Standaard op alle modellen is het stabilisatiesysteem ESP, bestaande uit ABS (Antiblockiersystem), EDS (Elektronischer Differenzialsperre), ASR (Anti-Schlupf-Regelung) en MSR (Motor-Schleppmoment-Regelung). De vierwielaandrijving gaat over op de al eerder bij personenwagens toegepaste 4Motion techniek, waarmee de Syncro komt te vervallen.

T5a doka pick-up
T5a doka pick-up
T5b Combi
T5b Combi

2010/heden: T5 tweede generatie

De tweede generatie T5 krijgt weer een facelift, met aangepaste koplampen en interieur. De 2 liter 115 pk benzinemotor is gebleven, maar de zescilinder is vervangen door een veel efficiëntere 2 liter TSI motor met 204 pk (150 kW).

 

Voor diesel is er de nieuwe serie common rail TDI motoren van 84, 102 en 136/140 pk plus een bi-turbo van 180 pk (62, 75, 100/105, resp. 132 kW). De twee lichtere versies met een handgeschakelde vijfbak, de zwaardere met een 6 bak of een 7 traps DSG (DirektSchaltGetriebe) automaat. De nieuwe automaat is onder omstandigheden zuiniger dan de handgeschakelde versie. De diesels hebben standaard een roetfilter en voldoen aan de Euro-5 uitstootnorm. Het onderhoudsinterval neemt toe van 30.000 naar 40.000 km.

Op de sinds 2011 beschikbare Multivan BlueMotion zijn verschillende energiebesparende technieken toegepast waardoor de wagen met een 114 pk (84 kW) dieselmotor 100 km moet kunnen afleggen met niet meer dan 6,4 liter brandstof.

Interieur combi, verlengde versie
Interieur combi, verlengde versie
Multivan als hotelkamer
Multivan als hotelkamer
* VW BelgiëNederland - de actuele Transporter 
* VW België - de actuele Caravelle, niet geleverd in Nederland
* VW België - Nederland - de actuele Multivan